گورتکس، سیمپاتکس یا درایاِج؟ یک بار برای همیشه، فناوریهای ضدآب و تنفسی را بشناسید!
معضل همیشگی کوهنوردی: خشک ماندن در عین تعریق
در دل کوهستان، یک کوهنورد با دو دشمن دائمی روبهرو است: باران یا برف بیرونی و تعریق داخلی. اگر لباسی صرفاً ضدآب باشد، شما را از باران محافظت میکند اما عرق بدن در داخل جمع شده، لباس زیرتان را خیس میکند و در نهایت، باعث سرمازدگی میشود. اگر لباس تنفسپذیر باشد، ممکن است آب بیرونی به داخل نفوذ کند. چالش بزرگ تولیدکنندگان پوشاک فنی، ایجاد یک تعادل شگفتانگیز بین این دو نیاز متضاد است: ضدآب بودن کامل و تنفسپذیری عالی.
اینجا است که فناوری غشاء (Membrane) وارد عمل میشود؛ یک لایه نازک و پلیمری که هسته اصلی ژاکتها، شلوارهای اسکی و کفشهای کوهنوردی را تشکیل میدهد. در این مقاله، ما به قلب سه فناوری پیشرو در این زمینه میرویم تا شما را برای انتخابی آگاهانه از محصولات پالتارچی آماده کنیم.
۱. درک مبانی: ضدآب بودن در مقابل تنفسپذیری
قبل از مقایسه برندها، باید بدانیم که پوشاک فنی با دو شاخص مهم اندازهگیری میشوند:
۱.۱. واحد ضدآبی (mm): باران تا چه حد باید ببارد؟
ضدآب بودن با واحد میلیمتر ستون آب (mm H₂O) اندازهگیری میشود. این عدد نشان میدهد که پارچه میتواند فشار آبی معادل آن ارتفاع را بدون نفوذ تحمل کند.
۱,۵۰۰ تا ۵,۰۰۰ میلیمتر: مقاوم در برابر آب (Water-resistant)، مناسب برای باران سبک یا فعالیت شهری.
۱۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ میلیمتر: کاملاً ضدآب، مناسب برای بارانهای متوسط و استفاده طولانی مدت.
۲۰,۰۰۰ میلیمتر و بالاتر: عملکرد عالی (Professional Grade)، مناسب برای طوفانهای شدید، صعودهای آلپی و ورزشهای زمستانی.
۱.۲. واحد تنفسپذیری (g/m²/24h): بخار آب چگونه خارج میشود؟
تنفسپذیری یا MVTR (Moisture Vapor Transmission Rate) با واحد گرم در متر مربع در ۲۴ ساعت اندازهگیری میشود. این عدد نشان میدهد که در یک روز، چند گرم بخار آب (عرق) میتواند از یک متر مربع پارچه عبور کند.
۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ g/m²: تنفسپذیری پایه، مناسب برای هایکینگ سبک.
۱۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ g/m²: عملکرد خوب، مناسب برای فعالیتهای پرتحرک متوسط.
۲۰,۰۰۰ g/m² و بالاتر: تنفسپذیری فوقالعاده، مناسب برای فعالیتهای شدید مانند اسکی یا صعود سریع.
۲. قهرمان بیرقیب: فناوری گورتکس (Gore-Tex) و خانواده آن
گورتکس، که شاید معروفترین غشاء ضدآب دنیا باشد، بر پایه یک ماده پلیمری به نام ePTFE (پلی تترا فلوئورو اتیلن بسط یافته) ساخته شده است.
۲.۱. غشاء PTFE بسط یافته (ePTFE): راز میلیونها حفره در یک اینچ مربع
عملکرد: غشاء گورتکس دارای بیش از ۹ میلیارد منفذ میکروسکوپی در هر اینچ مربع است.
اثر ضدآبی: این منافذ، ۱۷۰۰۰ برابر کوچکتر از یک قطره آب مایع هستند، بنابراین آب باران نمیتواند به داخل نفوذ کند.
اثر تنفسپذیری: این منافذ، ۷۰۰ برابر بزرگتر از یک مولکول بخار آب (عرق) هستند. بنابراین، بخار آب به راحتی میتواند از داخل به خارج خارج شود و شما را خشک نگه دارد.
۲.۲. تکنولوژی لایهبندی (2L، 2.5L، 3L): کدام برای شما مناسب است؟
۳ لایه (Gore-Tex Pro): غشاء به پارچه بیرونی و پوشش داخلی (بکِر) لمینت شده است. حداکثر دوام و مقاومت برای شرایط سخت.
۲.۵ لایه (Gore-Tex Paclite): غشاء به پارچه بیرونی لمینت شده و به جای لایه داخلی کامل، یک لایه محافظ چاپ شده روی غشاء قرار دارد. بسیار سبک و کمحجم، مناسب برای کولهپشتیهای اضطراری.

۳. رقبای قدرتمند: فناوریهای جایگزین ضدآب و تنفسی
در حالی که گورتکس حکمرانی میکند، رقبای شایستهای با رویکردهای متفاوت وارد بازار شدهاند که اغلب مزایای خاص خود را دارند.
۳.۱. سیمپاتکس (Sympatex): غشاء بدون منفذ، دوستدار محیط زیست
رویکرد متفاوت: سیمپاتکس از یک غشاء پلیاستر اتری فاقد منفذ استفاده میکند.
عملکرد: به جای حفره، این غشاء بر اساس قانون شیمیایی جذب/دفع (Hydrophilic) کار میکند. ذرات آب (عرق) از طریق دیفیوژن جذب مولکولهای پارچه شده و به سطح بیرونی هدایت میشوند.
مزیت کلیدی: تنفسپذیری سیمپاتکس با افزایش رطوبت و گرما در داخل لباس، بهبود مییابد (برخلاف غشاءهای منفذدار). همچنین این غشاء ۱۰۰٪ قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست است.
۳.۲. درایاِج (Dryedge): گزینه اقتصادی با عملکرد بالا
رویکرد: درایاِج یک نام تجاری برای فناوری ضدآب است که توسط برندهایی مانند میلِت (Millet) توسعه داده شده است.
عملکرد: این فناوری معمولاً از یک پوشش پلیاورتان (PU) یا لایههای لمینت شده برای ایجاد ضدآبی با قیمت اقتصادیتر نسبت به گورتکس استفاده میکند، اما همچنان عملکرد قابل قبولی (اغلب تا ۱۰,۰۰۰ میلیمتر) را ارائه میدهد.
مزیت: یک گزینه عالی برای تازهکارها یا کسانی که نیاز به یک لباس پشتیبان برای بارانهای ناگهانی دارند.
۴. انتخاب نهایی: کدام فناوری برای فعالیت شما مناسبتر است؟
| نوع فعالیت | شرایط آب و هوا | فناوری پیشنهادی | دلیل انتخاب |
| صعود آلپی / اسکی تورینگ | طوفان، باران شدید، تعریق بالا | Gore-Tex Pro / Sympatex | حداکثر دوام، تنفسپذیری بالا، ضدآبی کامل. |
| هایکینگ و کوهپیمایی چند روزه | بارانهای متناوب، دماهای متغیر | Gore-Tex Active / 3L | تعادل عالی بین سبکی و مقاومت در برابر شرایط مختلف. |
| هایکینگ تفریحی / شهری | بارانهای سبک، اضطراری | Dryedge / 2.5L Paclite | سبک، کمحجم و قیمت مناسب. |
مهمترین نکته: فارغ از برند غشاء، توجه به پوشش DWR (Durable Water Repellent) روی پارچه بیرونی ضروری است. DWR باعث میشود قطرات آب مانند تیله روی سطح بغلتند. هنگامی که DWR از بین میرود، پارچه اشباع شده و تنفسپذیری غشاء از کار میافتد. استفاده منظم از اسپریهای DWR عمر لباس شما را افزایش میدهد. (لینک به محصولات مراقبت از پوشاک در پالتارچی)
ضدآب بودن تنها یک عدد نیست؛ به تنفس فکر کنید!
در پایان، انتخاب شما به نوع ماجراجوییتان بستگی دارد. اگر در شرایط سخت و حرفهای فعالیت میکنید، سرمایهگذاری در گورتکس پرو یا سیمپاتکس منطقی است. اگر به دنبال یک پوشش سبک و اضطراری هستید، گزینههای لایهدار سبک یا درایاِج نیاز شما را برآورده میکنند. هوشمندانه خرید کنید؛ در کوهستان، خشک ماندن صرفاً یک راحتی نیست، بلکه یک ضرورت برای بقا است.